به گزارش روابط عمومی خانه کتاب و ادبیات ایران، به مناسبت دومین سالگرد شهادت سپهبد حاج قاسم سلیمانی، نشست نقد و بررسی «مجموعه روایت‌های مردمی از ایام شهادت سردارشهید حاج قاسم سلیمانی» یکشنبه (دوازدهم دی‌ماه 1400)  با حضور سید سعید آریا‌نژاد نویسنده کتاب «سردار سربدارها»، علیرضا اشرفی‌نسب نویسنده کتاب «بر شانه‌های کارون»، نرگس لقمانیان نویسنده کتاب «یزله بر دجله»، مجید یوسفی نویسنده کتاب «ابرقدرت خداست» و جمال یزدانی در خانه کتاب و ادبیات ایران برگزار شد                     .
 
حاج قاسم، زمان، مکان و عقاید را درنوردیده است    
سیدسعید آریانژاد درباره لزوم نگارش این اثر و روند تدوین آن اظهار کرد: مدتی بود که با حسینیه سبزوار در زمینه انتشار آثار مکتوب همکاری داشتم؛ آخرین همکاری درباره یکی از شهدا بود و پس از انجام این کار تصمیم گرفته بودم کمی استراحت کنم. هنوز سه روز نگذشته بود و در شرایطی که یک ماه به سالگرد حاج قاسم سلیمانی مانده بود پیشنهاد داده شد خاطراتی که مردم سبزوار از مراسم تشییع حاج قاسم دارند در قالب کتاب تدوین شود؛ احساس کردم این بهترین فرصت است تا حال که توفیقی حاصل شده برای حاج قاسم کاری کرده باشم.
 
وی با اشاره به این‌که هرچند یقینا کتاب اشکالاتی دارد، اما همین که به اندازه توانمان به حاج قاسم سلیمانی ابراز ارادت کردیم برای ما کافیست، اظهار کرد: البته مصاحبه‌ها انجام و پیاده‌سازی شده بود و خاطرات ناب توسط دوستان گلچین می‌شد و در اختیار من قرار می‌گرفت. من نیز از بین آن‌ها انتخاب می‌کردم و در مدت کوتاهی نگارش کتاب انجام شد و چند روز مانده به سالروز شهادت حاج قاسم سلیمانی کتاب چاپ شد. مصاحبه‌ها با اقشار مختلف از استاد دانشگاه تا خانم خانه‌دار انجام شده بود. معیار من برای انتخاب خاطراتی بود که بیشتر به دلم می‌نشست. شهادت حاج قاسم سلیمانی دل‌ها را جریحه‌دار کرد و همه خاطرات دلنشین بود. ما ناچار به گزینش بودیم و آنچه باعث می‌شد روی خاطره‌ای بیشتر تمرکز کنیم این بود که کدام یک از آن‌ها من را بیشتر تحت‌تأثیر قرار می‌داد.
 
این نویسنده در پایان سخنان خود گفت: زمانی به پروژه دعوت شدم که گام آخر بود؛ بنابراین چون مصاحبه‌کننده نبودم به سمت هیچ قشری نرفتم و در جریان بحث میزان همکاری‌ها نبودم، اما آنچه وجود دارد این است که بحث حاج قاسم، یک بحث ملی است. در تشییع پیکر مطهر حاج قاسم همه اقشار جامعه حضور یافتند؛ ایشان در واقع زمان، مکان و عقاید را درنوردیده‌اند. در مورد حاج قاسم اگر بحث همکاری باشد همه اقشار جامعه آنچه در توان دارند در طبق اخلاص می‌گذارند، ازجمله خود من به‌عنوان یک عضو دانشگاهی وقتی کار به من سپرده شد، با علاقه آن را دنبال کردم و روزی هفده ساعت برای نگارش کتاب وقت می‌گذاشتم.

تشییع سردار سلیمانی فقط یک راهپیمایی نیست
نرگس لقمانیان ضمن معرفی «یزله بر دجله» اظهار کرد: این کتاب خاطرات مردم عراق از تشییع سردار قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس در شهرهای نجف، کاظمین و بغداد است. اسم کتاب نیز تلفیق فارسی و عربی است تا به‌گونه‌ای پیوند این دو سرزمین را نشان دهد. عرب‌ها به نوع خاصی از سوگواری یزله می‎گویند که در آن شعرهای حماسی خوانده می‌شود و دجله هم نام رود است.
 
وی ادامه داد: برای تألیف این اثر، مصاحبه‌های‌ تلفنی انجام شده پس ترجمه به دست ما می‌رسید و ما آن‌ها را تدوین می‌کردیم. تا جایی که خاطره‌ها ارزش نگارش داشت، آن‌ها را استخراج می‌کردیم و می‌نوشتیم. ما به این موضوع فکر می‌کردیم که تشییع سردار سلیمانی فقط یک راهپیمایی نیست، یک سوژه خاص است و برای اینکه سوژه بودن را نشان دهیم می‌بایست به جزئیات می‌پرداختیم.
 
نرگس لقمانیان در پایان سخنان خود گفت: تلاش شد از مردم مختلف خاطراتی در کتاب آورده شود. در واقع حضور مردم کشورهای دیگر در این سوگ، عمق شعاع انقلاب اسلامی را نشان می‌دهد و این مهم بود که مردم کشورهای دیگر درباره این حادثه چه احساسی داشتند و چون مراسم تشییع پیکر مطهر حاج قاسم در عراق نیز اتفاق افتاد، گزینه مناسبی بود تا خاطرات مردم آن سرزمین ثبت و ضبط شود.

سخنرانی حاج قاسم در همدان مغفول واقع شده
مجید یوسفی نیز در این نشست درباره نگارش «ابرقدرت خداست» بیان کرد: سال گذشته تقریبا یک ماه مانده به سالگرد شهادت حاج قاسم سلیمانی، نگارش کتاب را آغاز کردیم. در ابتدا پیشنهاد ساخت کلیپ در رابطه با مراسم تشییع سردار سلیمانی ارائه شد. سپس با کتاب خاطرات مردم اهواز، سبزوار و... از مراسم تشییع پیکر مطهر حاج قاسم سلیمانی آشنا شدم. در همین راستا درباره حضور حاج قاسم در همدان و سخنرانی معروف ایشان سؤالاتی طراحی و در فضای مجازی منتشر شد. در کنار آن به سراغ اشخاصی رفتیم که در سفر حاج قاسم به همدان دخیل بودند. با آن‌ها گفت‌وگو کردیم و بعد اقدام به جمع‌آوری عکس‌‌ها و فیلم‌ها از حضور ایشان در همدان کردیم. به دنبال این اقدام، بیش از سه هزار عکس و فیلم از این مراسم به‌دست ما رسید. چون محور بحث ما شهادت حاج قاسم سلیمانی بود، درباره شهادت ایشان هم سؤالاتی پرسیده شد و برای این کار خاطراتی از دانش‌آموزان تا سالخوردگان جمع‌آوری شد. تعداد خاطرات راویان زیاد بود و بخشی از آن‌ها در کتاب آورده شد.
 
وی افزود: متأسفانه سخنرانی دو ساعته حاج قاسم در همدان مغفول واقع شده بود و تنها چیزی که از سخنرانی به یادگار مانده، «ما ملت امام حسینیم؛ ما ملت شهادتیم» بود. همدانی‌ها در واقع حاج قاسم را از خود می‌دانند. از زمان عملیات رمضان که چند گروهان از همدان به کرمان منتقل شدند، ارتباط همدانی‌ها با حاج قاسم شروع شد، تا این‌که حاج حسین همدانی، معاون حاج قاسم در سوریه شد و بسیجیان زیادی از همدان به سوریه اعزام شدند. همدانی‌ها در زمانی که حاج قاسم در قید حیات بودند نیز علاقه بسیاری به ایشان داشتند و حاج قاسم نیز علاقه خاصی به همدانی‌ها داشت و در همان سخنرانی هم فرمودند در این سفر برای شما یادگاری می‌گذارم و بعدها مشخص شد همین سخنرانی یادگاری ایشان به همدانی‌ها بود.

تألیف این شش جلد کتاب، بار بر زمین‌مانده بود
در ادامه این نشست، علیرضا اشرفی‌نسب درباره روند تألیف کتاب خود اظهار کرد: تقریبا دو ماه بیشتر فرصت نداشتیم تا بازتاب شهادت حاج قاسم را در زندگی مردم علنی کنیم. سؤالات طراحی و پاسخ‌ها گلچین شد. محتوا در اختیار عزیزان برای تدوین قرار گرفت. در واقع این کار تیمی انجام شد در غیراین‌صورت قبل از مراسم سالگرد آماده نمی‌شد. می‌توان گفت این آثار قابلیت الگوگیری در کارهای دیگر که زمان مهم است، دارد.
 
علیرضا اشرفی‌نسب در پایان سخنان خود گفت: زمانی که تصمیم گرفتیم در مورد سردار سلیمانی بنویسیم، بیش از 70 کتاب درباره ایشان کار شده بود. به‌نظرم تألیف این شش جلد کتاب، بار بر زمین‌مانده بود و این بخش که حاشیه مهم‌تر از متن است، مغفول واقع شده بود، به همین جهت این کتاب‌ها اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد.  کتاب «یزله بر دجله» مزیت مضاعف دارد و آن هم به رخ کشیدن زیست‌بوم مشترک کشور ما با همسایگان است و اگر 50 اثر از این نمونه‌های مشترک با کشورهای مختلف داشتیم، می‌توانست در مناسبات سیاسی و اقتصادی ما اثرگذار باشد.

این آثار ظرفیت جذب مخاطب بین‌المللی را دارد
جمال یزدانی که نظارت محتوایی آثار را برعهده داشت در این نشست با بیان این‌که تدبیر خوبی در برجسته‌سازی این کتاب‌ها با عنوان آیینه‌های انقلاب اسلامی صورت گرفت، عنوان کرد: این مجموعه کتاب‌های مردمی در نوع خود منحصر به‌فرد و به شدت قابل الگوبرداری است. می‌‌توانم بگویم روش تولید این آثار، هم هزینه تولید را پایین آورد و هم سرعت تولید را بالا برد و خروجی کار به‌شدت مخاطب پسند است؛ چون برخی آثار به چاپ چهارم رسیده و نشان‌دهنده این است که این سبک از کار می‌‌تواند مورد استفاده مجموعه‌های مختلف باشد.
 
وی ادامه داد: ما برای روایت مردمی در حوزه‎های مختلف نیاز به تولید صد برابری داریم. مثلاً در شهر کرمان، کتابی از خاطرات مردمی در مراسم تشییع پیکر مطهر حاج قاسم سلیمانی نداریم. همچنین درخصوص تهران در این زمینه محتوایی تولید نشده است. ما با توجه به موقعیتی که از نظر راهبردی داریم و جنگ نرمی که درگیر آن هستیم، به شدت نیاز به تولیدات مردمی داریم. این الگو می‌تواند مورد استفاده مجموعه‌ها قرار گیرد. اگر روایات مردمی را در حوزه‌های مختلف افزایش دهیم، وحدت و انسجام اجتماعی را تقویت می‌کند و فاصله نسلی را کاهش می‌دهد.
 
وی افزود: درباره مراسم تشییع پیکر مطهر امام خمینی(ره) که بزرگ‌ترین تشییع چند قرن اخیر است، حتی یک کتاب روایت خاطرات مردمی در این زمینه نداریم درحالی‌که اثرات اجتماعی و سیاسی این سبک از کارها بسیار زیاد است و زمینه‌ای برای کارهای هنری و رسانه‌ای فراهم می‌کند و امکان انحراف در پدیده‌های اجتماعی را کاهش می‌دهد، همچنین امکان کار نظری و دانشگاهی را فراهم می‌کند.
 
جمال یزدانی در پایان بیان کرد: شاید انتشار این آثار در ظاهر کار ساده‌ای به‌نظر برسد، اما همین روایت‌های ساده و بی‌پیرایه متأثر از کارهای بزرگی است که حاج قاسم در سطح ملی و جهانی انجام داده و کاملا بازتاب دارد و باید روی این آثار کار شود و پردازش صورت پذیرد، زیرا ظرفیت جذب مخاطب بین‌المللی را دارد.